Artırılmış Gerçeklik (AR) ile İş Güvenliği Eğitimi

Artırılmış Gerçeklik ile İş Güvenliği Eğitimi: Geleceğin Öğrenme Deneyimi

“Artırılmış Gerçeklik (AR) ile İş Güvenliği Eğitimi” hem teknolojik hem de pedagojik açıdan çok güncel bir trend.

İş güvenliği eğitimleri uzun yıllar boyunca klasik yöntemlerle yürütüldü: sunumlar, videolar, slaytlar ve sözlü anlatımlar...

Ancak bu yöntemler, çalışanların öğrenmeyi kalıcı hale getirmesinde sınırlı etki sağladı.

Bugün artık yeni bir dönemdeyiz:

“Anlatılanı değil, yaşananı öğreniyoruz.”

Artırılmış Gerçeklik (Augmented Reality – AR) teknolojisi sayesinde, iş güvenliği artık teorik bir zorunluluk değil; sahada yaşanan risklerin güvenli bir simülasyonu hâline geliyor.

Iş Güvenliği Ar 2
“Gerçek risk, sanal güvenlik ortamında öğrenilir.”

Artırılmış Gerçeklik (AR) Nedir?

Artırılmış Gerçeklik (AR), gerçek dünyaya dijital öğeler ekleyerek karma bir öğrenme ortamı oluşturur.
AR cihazı (gözlük, tablet, akıllı telefon) gerçek görüntünün üzerine sanal bilgiler, uyarılar veya 3D nesneler bindirir.

Örneğin:

  • Bir çalışan baret takmadığında ekranda “Kişisel Koruyucu Ekipman eksik” uyarısı çıkar.

  • Elektrik panosuna yaklaştığında, sistem yüksek voltaj uyarısı ve güvenli mesafe çizgilerini gösterir.

  • Yangın senaryosunda, kullanıcı yangın söndürücüyü sanal ortamda doğru şekilde kullanarak deneyim kazanır.

Bu yaklaşım, deneyimsel öğrenme teorisini (Kolb, 1984) birebir destekler:

“Bir şeyi gerçekten öğrenmenin en iyi yolu, onu yaşayarak yapmaktır.”

İş Güvenliği Eğitimlerinde AR Teknolojisinin Kullanım Alanları

1. Yüksekte Çalışma Simülasyonları

AR gözlükleriyle kullanıcı, yüksekte çalışma platformunda sanal denge testleri yapabilir.
Emniyet kemerinin yanlış takılması durumunda sistem uyarı verir.

2. Kimyasal Maruziyet ve Acil Müdahale Tatbikatları

Sanal kimyasal sızıntı veya patlama senaryoları oluşturularak, çalışanların doğru tahliye ve ekipman kullanımı öğretilir.

3. Yangın ve Patlama Eğitimleri

Gerçek ateş kullanılmadan, AR ile yangın çıkış yolları, söndürücü tipleri ve ilk müdahale eğitimi interaktif biçimde yapılır.

4. Makine Bakımı ve Kilitleme (LOTO) Uygulamaları

Çalışan, makineye yaklaşırken AR arayüzü üzerinden enerji izolasyon noktalarını ve kilitleme prosedürünü görür.
Bu, enerji kaynaklı kazaların önlenmesinde kritik fayda sağlar.

5. Forklift ve Vinç Kullanım Eğitimleri

AR destekli simülasyonlar, operatörlere kaza risklerini gerçek zamanlı olarak gösterir.
Kritik mesafe ihlali, ağırlık merkezi kayması gibi hatalar anında fark ettirilir.

Iş Güvenliği Ar 5
“Deneyimsel öğrenme, güvenlik refleksini güçlendirir.”

AR Eğitimlerinin Sağladığı Avantajlar

Avantaj Açıklama
Gerçekçi Deneyim Çalışanlar riskleri yaşayarak öğrenir; korku olmadan pratik yapar.
Yüksek Kalıcılık Görsel + fiziksel deneyim birleşimi, bilgiyi %75 daha uzun süre akılda tutturur.
Uygulamalı Güvenlik Kültürü Eğitimin sonunda “risk farkındalığı refleksi” gelişir.
Zaman ve Maliyet Tasarrufu Tekrarlanabilir, kontrollü ve güvenli sanal ortam; fiziksel hazırlık gerekmez.
Uzaktan Eğitim İmkanı Mobil cihaz veya AR gözlükle saha dışı katılım sağlanabilir.

Verilerle AR’nin Etkisi

  • PwC (2024) raporuna göre, AR tabanlı iş güvenliği eğitimleri klasik eğitimlere göre %40 daha hızlı öğrenme ve %35 daha yüksek bilgi kalıcılığı sağlıyor.

  • Deloitte araştırması, AR eğitimlerinin çalışan güvenlik davranışlarını %30 oranında iyileştirdiğini gösteriyor.

  • Türkiye’de AR tabanlı İSG eğitimleri ilk olarak enerji, kimya ve inşaat sektörlerinde pilot uygulama olarak başladı.

Ankar Ar Eğitim
“AR eğitimi, öğrenme sürecini hızlandırır ve unutmamayı sağlar.”

AR Eğitimlerinin Uygulama Süreci

  1. Eğitim Senaryosu Belirleme: Gerçek risk senaryoları (yüksekte çalışma, yangın, kimyasal sızıntı vb.) hazırlanır.

  2. Dijital Modelleme: Risk ortamı 3D olarak modellenir.

  3. AR Donanımı Seçimi: Akıllı gözlük, mobil cihaz veya tablet üzerinden erişim sağlanır.

  4. Etkileşimli Eğitim: Kullanıcı adım adım rehberlik alır, sistem hataları algılar.

  5. Sonuç Analizi: Katılımcı performansı ölçülür, risk bilinci değerlendirilir.

Bu sistem, İSG profesyonelleri için yeni nesil eğitim standardı haline gelmektedir.

AR ve Geleceğin İş Güvenliği Kültürü

Artırılmış gerçeklik, iş güvenliği eğitimlerinde yalnızca bir teknoloji değil, bir kültür değişimi aracıdır.
Çalışan artık pasif bir dinleyici değil; aktif bir katılımcı, deneyimleyen bir öğrenendir.

Yakın gelecekte AR sistemlerinin;

  • Yapay zekâ destekli davranış analizleriyle birleşeceği,

  • Gerçek zamanlı sensör verisiyle entegre olacağı,

  • Kaza senaryolarını kişisel risk profiline göre özelleştireceği
    öngörülüyor.

Iş Güvenliği Ar 6
“Teknoloji ve insan birlikte çalıştığında güvenlik kültürü yükselir.”

Sonuç: Gerçek Güvenlik, Gerçek Deneyimle Öğrenilir

Eğitimde teknoloji, bilgiyle vicdanı birleştirdiğinde anlam kazanır.
AR uygulamaları, sadece bir öğrenme aracı değil; çalışanların güvenliğini hissetmesini sağlayan bir deneyimdir.

An Kar İş Güvenliği olarak vizyonumuz:

“Eğitimi bir zorunluluk değil, yaşanabilir bir deneyim haline getirmek.”

SEO Anahtar Kelimeler

artırılmış gerçeklik, iş güvenliği, AR eğitimleri, iş güvenliği teknolojileri, deneyimsel eğitim, sanal iş güvenliği eğitimi, AR uygulamaları Türkiye, iş sağlığı ve güvenliği eğitimi, dijital İSG çözümleri, endüstri 4.0 eğitim teknolojileri